आर्थिक संघर्षात अडकले आहात? बाहेर येण्याचा मार्ग माहित नाही? त्यातून स्वतःला बाहेर काढण्यासाठी हे उपाय वाचा.
कर्जाच्या सापळ्याची संकल्पना समजून घेण्यासाठी एका छोट्या कथेपासून सुरुवात करूया. समजा तुमचे उत्पन्न रु. 10,000 जे तुमच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी अपुरे आहेत.
समजा तुम्हाला फॅन्सी घड्याळ किंवा आयफोन घ्यायचा आहे. अशा परिस्थितीत तुम्ही कर्जाची मदत घेता.
तुम्ही रु.5,000 मासिक EMI बँकेकडून घ्या. नंतर पुढील महिन्यात तुम्हाला पुन्हा रु.10,000 मिळाले, परंतु त्यातील अर्धा भाग तुमचे कर्ज फेडण्यासाठी गेला आणि उर्वरित भाग तुमच्यासाठी पुरेसा नव्हता, म्हणून तुम्ही पुन्हा कर्जासाठी अर्ज कराल.
अशा प्रकारे, चक्र सुरू होते. वेळेवर फेड न केल्यास तुम्ही कर्जात बुडून जाल.
जर तुम्ही पूर्वीचे कर्ज फेडण्यात अयशस्वी झालात आणि नवीन घेत राहिलात तर तुम्ही या सापळ्यात अडकाल, ज्याला कर्जाचा सापळा म्हणतात.
बचत आणि गुंतवणुकीसाठी धोरण असण्याबरोबरच आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होण्यासाठी आणखी एक महत्त्वाचा निकष म्हणजे कर्ज धोरण.
कर्ज धोरण असल्याने तुम्हाला कर्जावर मात करण्यात मदत होईल, तुमच्या आर्थिक व्‍यवस्‍थापन करण्यात आणि तुम्हाला आर्थिकदृष्ट्या निरोगी जीवन जगण्‍यास मदत होईल.
तुम्हाला कर्जाच्या अक्राळविक्राळ विळख्यात अडकण्याची, काळजी करण्याची गरज नाही. पण आधी कर्जाचा सापळा म्हणजे काय ते समजून घेऊ.
कर्जाचा सापळा समजून घेणे
कर्जाचा सापळा तेव्हा होतो जेव्हा तुम्ही तुमची मागील कर्जे फेडण्यासाठी तुमच्या कर्जाचा जास्त वापर करता.
एकदा तुम्ही स्वतःला अशा परिस्थितीत आणता की जेव्हा कर्ज अनियंत्रितपणे वाढते आणि तुमच्या पेमेंट क्षमतेच्या पलीकडे जाते, तेव्हा तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यात अडकता.
आपण ते कसे मोजू शकतो? कर्जाचा सापळा सूचित करण्याचे दोन मार्ग आहेत.
- ईएमआय-पगाराचे गुणोत्तर : याचे उदाहरण पाहू, जर तुमचा ईएमआय ₹10,000 असेल आणि तुमचा इनहँड पगार ₹20,000 असेल तर तुमचे ईएमआय प्रमाण 0.5 आहे. आर्थिक तज्ज्ञांच्या मते हे गुणोत्तर 0.3 च्या खाली असावे.
- कर्ज-मालमत्ता गुणोत्तर : तुमची कर्ज शिल्लक ₹25 लाख आहे आणि तुम्ही ₹10 लाख कर्ज घेतल्यास, अशा प्रकारे तुमचे कर्ज-मालमत्ता गुणोत्तर 2.5 होईल. हे प्रमाण तज्ज्ञांच्या मते 0.5 च्या खाली ठेवण्याची सूचना केली आहे.
या प्रकरणात, तुम्हाला एकतर तुमचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी पर्याय शोधावे लागतील किंवा तुमची मालमत्ता वाढवण्यासाठी तुमच्या कर्जाची रक्कम कमी करावी लागेल अन्यथा तुम्ही या कर्जाच्या सापळ्यात ओढले जाल.
कर्जाचा सापळा कसा काम करतो?
जेव्हा तुम्ही कर्ज देणाऱ्याकडून कर्ज घेता तेव्हा दोन घटक सामर्थ्यवान होतात - पहिली कर्जाची मूळ रक्कम (तुम्हाला मिळणारी रक्कम) आणि दुसरे व्याज (मुख्य कर्जाच्या रकमेवर बँक आकारलेली रक्कम).
जेव्हा तुमचे मुद्दल कमी होऊ लागते तेव्हा तुम्ही कर्जाची परतफेड करण्यात मदत करू शकता. तरीही, येथे एक अडचण आहे.
जेव्हाही तुम्ही कर्जाची सातत्यपूर्ण परतफेड करता, तेव्हा तुम्ही मुद्दल आणि व्याज दोन्हीसाठी हप्ता भरता.
हे या कारणास्तव आहे की बहुतेक कर्जांमध्ये कर्जमाफीची संरचना असते.
याचा अर्थ असा होतो की तुमचे कर्ज निश्चित हप्त्यांद्वारे 'कर्ज कालावधीमध्ये' फेडण्याचा हेतू आहे आणि तुम्ही तुमच्या कर्जाची परतफेड करण्यासाठी भरलेला प्रत्येक हप्ता मुद्दल आणि व्याज दोन्हीवर लागू होतो.
जर तुम्ही हप्ते भरु शकत नसाल, तर तुम्ही कदाचित बंधनाच्या सापळ्यात अडकणार आहात. कसे?
मूळ रक्कम कमी होत नाही आणि व्याज वाढतच राहते, ज्यामुळे तुमच्या कर्जाची काळजी घेणे फार कठीण होते.
कर्जाचा सापळा कशामुळे होतो?
हीच कारणे तुम्हाला चक्रामध्ये अडकवत नेतात. जर एखादा मुद्दा तुम्हाला परिचित वाटत असेल तर, तुमचा खर्च रोखून ठेवण्याची वेळ आली आहे.
- तुम्ही तुमची क्रेडिट कार्ड मर्यादा एक किंवा त्याहून अधिक वेळा संपवली आहे
- तुमचे निश्चित खर्च तुमच्या उत्पन्नाच्या 70% पेक्षा जास्त भाग घेतात
- तुम्ही बचतीसाठी पैसे बाजूला ठेवू शकत नाही
- तुमच्यावर खूप कर्जे आहेत
- EMI भरणे हे उत्पन्नाच्या 50% पेक्षा जास्त आहे
- कर्ज अर्ज नाकारण्यात आला आहे
- तुम्ही तुमची क्रेडिट कार्ड मर्यादा संपवली आहे: जेव्हा तुम्हाला डावीकडे आणि उजवीकडे स्वाइप करावे लागते आणि तुमच्या क्रेडिट कार्डमधून तुम्हाला हवे ते मिळवावे लागते तेव्हा हे खूप सोपे आहे. याची काळजी करण्याची डोकेदुखी तुम्हाला लवकरात लवकर घ्यायची गरज नाही. जर कधी, तुम्ही तुमच्या क्रेडिट कार्डची कमाल मर्यादा ओलांडली आणि ते पूर्णपणे संपवले असेल, तर तुम्ही हे लक्षात घेतले पाहिजे की तुम्ही आर्थिकदृष्ट्या मजबूत नाही आहात आणि तुमच्या वित्तविषयक निर्णयांवर पुनर्विचार करणे आवश्यक आहे. तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यात असू शकता- सावध राहा!
- तुमचे EMI तुमच्या उत्पन्नाच्या 50% पेक्षा जास्त आहेत : बरेच लोक सक्तीने खर्च करतात कारण आर्थिक मार्ग आणि कर्जे सहज उपलब्ध आहेत. ते आकर्षक विक्री, भारी सवलती आणि ऑफरकडे आकर्षित होतात आणि EMI च्या मदतीने महागड्या वस्तू खरेदी करतात. जर तुम्ही ते बघितले तर, हे EMI चे पैसे सुरुवातीला खूप जास्त नसू शकतात परंतु जेव्हा ते एकत्र जमा केले जातात तेव्हा ही रक्कम लक्षणीय असते आणि शेवटी तुमच्याकडे इतर महत्त्वाच्या गोष्टींवर खर्च करण्यासाठी कमी पैसे असतात. जेव्हा तुम्ही पाहता की तुमची EMI रक्कम तुमच्या उत्पन्नाच्या ५०% जवळ आहे. ती एक धोक्याची घंटा आहे- हा तुमच्यासाठी इशारा आहे की तुम्ही कर्जाच्या सापळ्याला बळी पडत आहात.
- तुमचे निश्चित खर्च तुमच्या उत्पन्नाच्या 70% पेक्षा जास्त आहेत : EMI ही मुख्य आर्थिक बांधिलकी नाही; इतर निश्चित खर्च आहेत ज्यांचा तुम्हाला खरोखर मासिक आधारावर सामना करावा लागेल. हे खर्च म्हणजे शाळेची फी, गॅस किंवा वीज बिले, भाडे आणि इतर गोष्टी ज्या परिपूर्ण जगात लागतात, आवश्यक गोष्टींवर तुमचा निश्चित खर्च उत्पन्नाच्या निम्म्यापेक्षा जास्त नसावा; तो तुमच्या पगाराच्या 70% पेक्षा जास्त आहे असे गृहीत धरले, तर ती एक धोक्याची घंटा आहे की तुम्ही हळूहळू कर्जाच्या आर्थिक संकटात अडकत आहात. तज्ञांच्या मते तुम्हाला तुमच्या पगाराच्या जवळपास 30 % रक्कम वेगवेगळ्या खर्चासाठी आणि तुमची आर्थिक उद्दिष्टे पूर्ण करण्यासाठी खरोखर हवी असते.
- तुमच्यावर खूप कर्जे आहेत : जर तुम्ही अनेक कर्जे काढली असतील आणि ती महिन्याच्या वेगवेगळ्या वेळी भरत असाल तर ते खरोखर थकवणारे असू शकते. तुम्ही केवळ स्वतःलाच थकवता असे नाही, तर तुम्ही स्वतःला 'डिफॉल्ट' होण्याच्या जोखमीवर देखील ठेवता. त्या व्यतिरिक्त, तुम्ही एकापेक्षा जास्त कर्जे देऊन चांगली रक्कम गमावू शकता.
- बचतीसाठी पैसे बाजूला ठेवणे तुम्हाला परवडणारे नाही : तुम्ही दरमहा बचत करू शकणार नाही याचे सर्वात तर्कसंगत कारण म्हणजे तुमचे कर्जाचे चक्र खूप मोठे आहे. कर्ज आणि तुमचे निश्चित खर्च यांच्यात समतोल असणे आवश्यक आहे. कर्जात बुडण्याचे हे आणखी एक लक्षण असू शकते.
- तुमचा कर्ज अर्ज फेटाळला गेला आहे : तुमचा कर्ज अर्ज फेटाळला गेला असेल, तर तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यात का पडत असाल आणि तुम्ही यातून लवकरात लवकर का बाहेर पडावे याची ती एक धोक्याची घंटा आहे. जेव्हा तुम्ही कर्जासाठी अर्ज करता तेव्हा वित्तीय संस्था आणि बँका तुमचा क्रेडिट स्कोर तपासतात की तुम्ही कर्जासाठी पात्र आहात की नाही. ते तुमचा CIBIL स्कोअर तपासतील आणि दुसर्या कर्जाची जबाबदारी घेण्याची आर्थिक क्षमता नसताना तुम्ही कर्जात बुडालेले असाल तर, तुम्ही पुढील क्रेडिटसाठी जबाबदार राहणार नाही. जरी त्यांनी केले तरी ते तुम्हाला जास्त व्याजदराने दिले जातील आणि हळूहळू तुम्हाला कर्जाच्या चक्रव्यूहात ढकलतील, जिथून परत येण्याची फारशी आशा नाही.
कर्जाच्या सापळ्यातून कसे बाहेर पडायचे
- त्याला निश्चित करणारी समस्या मान्य करा : तुमच्या खराब कर्जाच्या परिस्थितीत तुम्हाला मदत करू शकणारे मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत, जर तुम्ही कधीही यात सापडलात:
ते अधिक चांगले करण्यासाठी तुम्ही काय करू शकता?
- तुमच्याकडे कर्जाची समस्या आहे हे तुम्ही सर्व प्रथम स्वीकारले पाहिजे
- तुम्हाला कर्जाच्या सापळ्याकडे ढकलणारी कारणे आणि क्षेत्रे विश्लेषित करा आणि निश्चित करा
- या क्षेत्रांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी योजना तयार करा
- बजेटची योजना करा आणि तुमच्या गरजा आणि खर्च यांची मांडणी करा
- बजेट बनवा आणि तुमच्या गरजांना प्राधान्य द्या : एकदा तुम्ही तुमच्या बजेटचे आणि कर्जाच्या परिस्थितीचे नीट विश्लेषण केल्यावर तुम्ही सर्वात महत्त्वाच्या, तितक्या महत्त्वाच्या आणि अत्यावश्यक गरजा दाखवू शकाल.
- प्राधान्य यादी तयार करा
- कर्जाची परतफेड ही पहिली प्राथमिकता असणे आवश्यक आहे आणि असे केल्याने तुमच्या आर्थिक परिस्थितीवर सकारात्मक परिणाम होईल.
- जोपर्यंत तुम्ही आर्थिकदृष्ट्या निरोगी आणि सक्षम होत नाही तोपर्यंत तुमच्या अनावश्यक आणि अर्ध-आवश्यक गोष्टींच्या यादीसाठी तुमचा खर्च मर्यादित करा.
- तुम्ही कर्ज एकत्रीकरणाचा पर्याय निवडू शकता : तुम्ही महिन्याच्या वेगवेगळ्या वेळी वेगवेगळ्या कर्जांसाठी पैसे भरत असाल, तर तुम्ही कमी व्याजाचे वैयक्तिक कर्ज किंवा कर्जाचे एकत्रीकरण करुन तुमचे जास्त व्याजाचे कर्ज एकत्र करण्याचा प्रयत्न करू शकता. एकदा तुम्ही कर्ज एकत्रीकरण प्राप्त केल्यानंतर तुम्हाला दर महिन्याला फक्त एका पेमेंटचा विचार करावा लागेल.
हे तुम्हाला मदत करेल:
- व्याजावर पैसे वाचवा
- वेळेवर योग्य EMI पेमेंट करा
- कर्ज लवकर फेडले जाते, आणि
- तुमची आर्थिक ताकद परत मिळवा
- पेमेंट स्वयंचलित करा : कर्जदार म्हणून तुमच्या कर्जाची EMI मध्ये वेळेवर परतफेड करणे तुमचे कर्तव्य आहे, ही एक आर्थिक बांधिलकी आहे जी तुम्ही तुमच्या कर्जदात्याशी करता. तुम्ही तुमच्या परतफेडीशी सुसंगत आहात याची खात्री करण्यासाठी तुम्ही तुमची देयके स्वयंचलित देखील करू शकता. दिलेल्या फायद्यांसह आपोआप पेमेंट सेट करणार्या बँक किंवा वित्तीय संस्थेसोबत ECS आदेश सेट करण्यासाठी वापरले जाणारे विविध फायदे आहेत:
- नियमित वेळेवर पेमेंट करा
- क्रेडिट स्कोअर वाढतो
- वेळेवर पेमेंट केल्याने कर्ज लवकर कमी होईल कारण तुमचे व्याज वाचेल आणि दंड आणि विलंब शुल्क देखील.
- अधिक कर्ज घेणे टाळा : जर तुम्ही क्षमतेपेक्षा जास्त कर्ज घेतले असेल तर तुम्ही अधिक कर्ज घेण्यास मनाई करावी.40% पेक्षा कमी गुणोत्तर ठेवण्याचा नियम केला पाहिजे. जर तुम्ही हे सूचित केले नाही, तर तुम्ही आर्थिक ताणतणाव अनुभवाल जो तुमच्या मनात अस्वस्थता निर्माण करेल. तुम्ही ज्यामुळे तुमचे सर्व पैसे गमावले जातील अशी आर्थिक आपत्ती टाळण्यास सक्षम असाल.
- तुमचे उत्पन्न वाढवण्याचे मार्ग शोधा : कर्जातून बाहेर पडण्याचा एकमेव औपचारिक मार्ग म्हणजे अधिक उत्पन्न जमा करणे. अधिक उत्पन्न, अधिक आर्थिक सुरक्षितता तुमच्याकडे असेल आणि त्यामुळे तुमचे कर्ज लवकर आणि सहज फेडता येईल. तुम्ही फ्रीलान्सिंगचे पर्याय किंवा तुमच्या कौशल्य सेट, ज्ञान आणि अनुभवाशी जुळणारी दुसरी नोकरी घेऊ शकता.
- प्रथम महागड्या कर्जाची परतफेड करा : जर तुम्ही कर्ज एकत्रीकरणाचा विचार करत नसाल तर तुम्ही तुमची कर्जे स्वतंत्रपणे फेडण्याचा त्रास घेऊ शकता (एकावेळी एकच कर्ज घ्यायचे हे लक्षात ठेवा) प्रथम सर्वात मोठे कर्ज तयार करा, विश्लेषण करा आणि फेड करा.
- तुमचा क्रेडिट स्कोअर वारंवार तपासा : चांगल्या कर्जदाराचे वैशिष्ट्य काय आहे? क्रेडिट स्कोअर. तुमचा क्रेडिट स्कोअर750 च्या वर असेल, तर अभिनंदन! तुम्ही प्रीमियम लोकांमध्ये असाल ज्यांना सर्वोत्कृष्ट कर्जदारांनी शोधले आहे. तुम्हाला सर्वोत्कृष्ट व्याजदर, सर्वोत्तम कर्ज संघ आणि एक निरोगी आर्थिक भविष्य मिळेल. तुम्ही तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर नेहमी लक्ष ठेवा. तुम्ही कर्ज खाते असताना दर 3 महिन्यांतून एकदा क्रेडिट रिपोर्टसाठी रिक्वेस्ट पाठवू शकता. नोंदी बरोबर आहेत का ते तपासावे.
- व्यावसायिकरित्या मदत मिळवा : आम्हाला समजते की कधीकधी, स्वतःहून कर्जाच्या सापळ्यातून बाहेर पडणे खूप त्रासदायक असू शकते. परंतु काळजी करू नका असे व्यावसायिक आहेत जे तुम्हाला तुमचे जीवन सुलभ करण्यात मदत करतील. तुम्हाला कधी आर्थिकदृष्ट्या हरवल्यासारखे वाटत असल्यास- आर्थिक तज्ञाची मदत घेणे हा सर्वोत्तम निर्णय आहे. असे आर्थिक व्यावसायिक आहेत जे तुम्हाला समुपदेशन करू शकतात आणि तुमचे बजेट समजून घेऊ शकतात आणि तुम्हाला जास्त खर्च करण्यापासून रोखू शकतात. काही व्यावसायिक आहेत जे तुमच्या बाजूने कर्जदात्याशी वाटाघाटी करण्यासाठी त्यांची मदत करतील जेणेकरून ते तुमच्यासाठी अधिक अनुकूल असलेल्या कर्जाच्या अटींमध्ये बदल करतील!
कर्ज एकत्रीकरण – तुमच्या कर्जाच्या सापळ्यातून बाहेर पडण्यासाठी एक स्मार्ट उपाय!
तुमचे आर्थिक आरोग्य ए प्लस ठेवणारा सर्वोत्तम मार्ग आम्ही तुमच्यासाठी आणू. तुम्ही अनेक उच्च-व्याज कर्जे किंवा क्रेडिट कार्डची थकबाकी ठेवत असल्यास, तुम्ही हळूहळू आर्थिक गोंधळाची कृती तयार करत आहात.
'खूप जणांनी एकाच गोष्टीत ढवळाढवळ केली की ती गोष्ट बिघडते' ही जुनी म्हण तुम्ही ऐकली आहे का? त्याचप्रमाणे, कर्जमुक्त होण्यासाठी कमी व्याजावर वैयक्तिक कर्ज घेणे ही एक स्मार्ट चाल आहे.
वैयक्तिक कर्ज तुमची सर्व थकबाकी भरण्यास मदत करते आणि तुमच्या एकापेक्षा जास्त पेमेंट्सना तुमच्या कर्ज एकत्रीकरणासाठी केलेल्या एका मासिक पेमेंटमध्ये रूपांतरित करते.
कर्जाचे एकत्रीकरण करणे अर्थपूर्ण का आहे?
- कर्जाचे एकत्रीकरण (debt consolidation loan) करणे तुम्हाला तुमचा व्याजदर कमी करण्यास, तुमचे मासिक पेमेंट कमी करण्यास आणि तुमचे कर्ज लवकर फेडण्याची परवानगी देते.
- हे तुम्हाला अधिक आर्थिक स्वातंत्र्य आणते आणि तुम्हाला तुमच्या मासिक खर्चाचे योग्य प्रकारे आर्थिक नियोजन करण्यात मदत करते.
- तुम्हाला एकापेक्षा जास्त कर्ज EMI ऐवजी फक्त एकच मासिक पेमेंट करणे आवश्यक असल्याने, तुम्ही पेमेंट गहाळ होण्याची शक्यता कमी करता किंवा काढून टाकता, अशा प्रकारे विलंब शुल्क आणि उच्च व्याजदर टाळता.
- हे वेळेवर पेमेंट सुनिश्चित करते ज्यामुळे तुमचा क्रेडिट स्कोअर सुधारतो आणि भविष्यातील कर्जासाठी तुमची क्रेडिट योग्यता वाढते.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
